Cùng với xu hướng mở cửa, hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam, chúng ta đã không ngừng phát huy sức mạnh nội lực kết hợp với việc thu hút những nguồn lực từ bên ngoài. Trong xu thế đó, người nước ngoài đến Việt Nam đầu tư, kinh doanh hay thực hiện nghiên cứu khoa học, nghệ thuật,… ngày càng nhiều. Để tạo điều kiện cho những đối tượng này có hội hoạt động và cống hiến cho Việt Nam, Đảng và Nhà nước ta đã điều kiện thuận lợi cho người nước ngoài vào làm việc và sinh sống ở Việt Nam. Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam 2014 (sau đây gọi chung là “Luật 2014”) có hiệu lực từ ngày 01/01/2015 là căn cứ pháp lý để người nước ngoài đến Việt Nam có cơ hội được cấp thẻ thường trú.
Thẻ thường trú là loại giấy tờ được cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh cấp cho người nước ngoài sinh sống và làm việc không thời hạn tại Việt Nam. Căn cứ Điều 39 Luật 2014, các trường hợp được xét thường trú bao gồm bốn đối tượng sau:
– Người nước ngoài có công lao, đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam được nhà nước Việt Nam tặng huân chương hoặc danh hiệu vinh dự nhà nước.
– Người nước ngoài là nhà khoa học, chuyên gia đang tạm trú tại Việt Nam.
– Người nước ngoài được cha, mẹ, vợ, chồng, con là công dân Việt Nam đang thường trú tại Việt Nam bảo lãnh.
– Người không quốc tịch đã tạm trú liên tục tại Việt Nam từ năm 2000 trở về trước.
Thuộc một trong bốn đối tượng trên và đáp ứng các điều kiện được quy đinh tại Điều 40 Luật 2014, cá nhân nước ngoài sẽ được xét cho thường trú tại Việt Nam:
– Người nước ngoài thuộc các trường hợp được xét cho thường trú nếu có chỗ ở hợp pháp và có thu nhập ổn định bảo đảm cuộc sống tại Việt Nam thì được xem xét cho thường trú tại Việt Nam
– Người nước ngoài là nhà khoa học, chuyên gia đang tạm trú tại Việt Nam phải được Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ quản lý nhà nước về lĩnh vực chuyên môn của người đó đề nghị.
– Người nước ngoài được cha, mẹ, vợ, chồng, con là công dân Việt Nam đang thường trú tại Việt Nam bảo lãnh đã tạm trú tại Việt Nam liên tục từ 03 năm trở lên.
Từ các quy định trên có thể nhận thấy điều kiện cấp thẻ thường trú tại Việt Nam không quá mở rộng với các đối tượng. Các trường hợp thông thường như vào Việt Nam với mục đích kinh doanh, đầu tư, lao động, học tập… chỉ có thể xin cấp tạm trú với thời hạn xác định. Hiện nay, luật chỉ cho phép thường trú đối với các đối tượng người ngước ngoài có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng (cha, mẹ, vợ, chồng, con) với người có quốc tịch Việt Nam và đang thường trú tại Việt Nam. Các đối tượng là người nước ngoài có cống hiến đối với Việt Nam như chuyên gia, nhà khoa học, hay được tặng huân chương, danh hiệu nhà nước mới được xem xét cho thường trú tại Việt Nam. Hơn nữa, định kỳ 10 năm một lần, người nước ngoài thường trú phải đến Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi thường trú để cấp đổi thẻ.