Sáng ngày 24/11/2023, với 468/472 đại biểu tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Viễn thông (sửa đổi). Theo đó, luật đã mở rộng đáng kể phạm vi điều chỉnh một số ngành, lĩnh vực không phải là hoạt động hay dịch vụ viễn thông truyền thống nhưng đang rất phổ biến và ngày càng có xu thế thay đổi dần các hoạt động hoặc dịch vụ viễn thông truyền thống, bao gồm các dịch vụ OTT, điện toán đám mây (Cloud) và trung tâm dữ liệu (Data Center).
Các dịch vụ OTT, Data Center, Cloud là gì?
Dịch vụ OTT là dịch vụ viễn thông cơ bản trên internet. Dịch vụ OTT cung cấp tính năng tin nhắn, hội thoại, hội nghị truyền hình; truyền, nhận thông tin giữa hai hoặc một nhóm người thông qua mạng internet mà không cần sử dụng hạ tầng mạng của nhà cung cấp dịch vụ viễn thông cơ bản. Các ví dụ về dịch vụ OTT là Netflix, Youtube, Facebook, Skype, Zalo và nhiều những ứng dụng khác.
Dịch vụ Data Center là dịch vụ cho thuê hạ tầng và các dịch vụ đi kèm theo yêu cầu dành cho những khách hàng không có trung tâm dữ liệu riêng. Dịch vụ Data Center sẽ bao gồm các dịch vụ như cho thuê chỗ đặt thiết bị, thuê máy chủ vật lý, kênh truyền & internet, tên miền, Web Hosting, Mail,… Khách hàng sẽ có toàn quyền quản lý và sử dụng máy chủ của mình, nhưng cũng phải chịu trách nhiệm về việc bảo trì, bảo mật, và cập nhật phần cứng và phần mềm
Dịch vụ Cloud là dịch vụ cung cấp các tài nguyên công nghệ thông tin, như điện toán, lưu trữ, cơ sở dữ liệu, phần mềm, và nhiều dịch vụ khác, thông qua kết nối internet. Dịch vụ Cloud giúp doanh nghiệp giảm thiểu việc quản lý cơ sở hạ tầng, vì nhà cung cấp Cloud chịu trách nhiệm về cài đặt, duy trì và nâng cấp cơ sở hạ tầng.
Vai trò của những dịch vụ này trong bối cảnh Việt Nam hiện nay?
Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ với xu hướng hội tụ giữa viễn thông và công nghệ thông tin, đã xuất hiện của dịch vụ OTT đã cung cấp thêm các tính năng tương tự như dịch vụ viễn thông truyền thống và dịch vụ này cần được điều chỉnh với phương thức phù hợp, vừa đáp ứng yêu cầu quản lý, vừa tạo điều kiện thuận lợi khuyến khích đổi mới sáng tạo, phát triển. Ngoài ra, dịch vụ Data Center và Cloud đã trở thành những thành phần quan trọng của hạ tầng số quốc gia, hạ tầng của nền kinh tế số. Việc điều chỉnh kinh doanh dịch vụ trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây sẽ tạo môi trường pháp lý rõ ràng, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Xây dựng luật điều chỉnh dịch vụ OTT, Cloud, Data Center theo hướng “mềm dẻo”
Đặc điểm của dịch vụ OTT là loại hình viễn thông mà doanh nghiệp cung cấp dịch vụ không sở hữu hạ tầng mạng, không được phân bổ tài nguyên viễn thông; người dùng của loại hình này dễ thay đổi nhà cung cấp do thủ tục đơn giản, thị trường rất cạnh tranh. Còn với dịch vụ Data Center và Cloud là dịch vụ thực hiện lưu trữ, xử lý dữ liệu. Pháp luật sẽ tập trung vào vấn đề bảo vệ dữ liệu và hiện nay pháp luật Việt Nam quy định khá hoàn chỉnh về vấn đề bảo đảm an toàn thông tin này.
Chính bởi những đặc điểm này có thể thấy trong Luật Viễn thông (sửa đổi) những quy phạm điều chỉnh các dịch vụ này đã theo hướng mềm dẻo, nhẹ tay hơn. Cụ thể:
- Không hạn chế tỷ lệ vốn góp nước ngoài với hoạt động đầu tư kinh doanh dịch vụ trung tâm dữ liệu, dịch vụ điện toán đám mây, dịch vụ OTT viễn thông tại Việt Nam. Các doanh nghiệp chỉ cần thông báo hoặc đăng ký với cơ quan quản lý và không thu phí quyền, không yêu cầu đóng góp Quỹ dịch vụ viễn thông phổ cập,…
- Quy định nghĩa vụ của doanh nghiệp cung cấp 3 loại dịch vụ kia là tập trung vào bảo đảm chất lượng dịch vụ, quyền của người sử dụng, an toàn, an ninh thông tin. Đồng thời trong Luật Viễn thông (sửa đổi) cũng giảm bớt một số nghĩa vụ so với các dịch vụ viễn thông truyền thống.
Tác động của Luật viễn thông (sửa đổi) tới nhà đầu tư trong và ngoài nước
Nhìn chung Luật Viễn thông (sửa đổi) tạo ra những tác động tích cực cho các nhà đầu tư cả trong và ngoài nước. Luật mới tạo một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, và cạnh tranh cho các nhà cung cấp dịch vụ trong và ngoài nước. Luật này cũng có thể khuyến khích và hỗ trợ các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào xây dựng và phát triển các hạ tầng viễn thông và các hạ tầng khác phục vụ cho chuyển đổi số quốc gia, phát triển nền kinh tế số, và đáp ứng nhu cầu của người dùng
Trách nhiệm của các doanh nghiệp viễn thông kinh doanh dịch vụ OTT, Cloud, Data Center
Các doanh nghiệp có nghĩa vụ ngăn chặn kết nối, địa chỉ Internet, tên miền với hệ thống thiết bị, dịch vụ ứng dụng viễn thông sử dụng nhằm chống lại Nhà nước; xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Ngoài ra, các đơn vị viễn thông cũng được yêu cầu cung cấp dịch vụ cho người sử dụng có thông tin thuê bao đầy đủ, trùng khớp thông tin trên giấy tờ tùy thân đã xuất trình khi giao kết hợp đồng theo quy định của pháp luật; ngăn chặn tin nhắn, cuộc gọi vi phạm quy định của pháp luật; ngừng cung cấp dịch vụ viễn thông đối với thuê bao viễn thông vi phạm pháp luật về viễn thông.
Công ty Luật TNHH ANT (ANT Lawyers)
Là công ty luật Việt Nam cung cấp các dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp tại Việt Nam. ANT Lawyers do các luật sư và cộng sự có kinh nghiệm và chuyên môn cao về pháp lý điều hành. Các lĩnh vực tư vấn pháp lý gồm kinh doanh, thương mại, tranh chấp.